Jaki jest związek między chorobą Huntingtona a nowotworem?
Pacjenci z HD mają mniejsze prawdopodobieństwo zachorowania na nowotwór, zgodnie z badaniem ze Szwecji – co to oznacza?
Wśród ogólnej populacji nowotwór jest jednym z najbardziej przerażających zabójców. Rodziny z HD można by usprawiedliwić za to, że nie myślą zbyt wiele o nowotworach, biorąc pod uwagę bardziej oczywiste i bezpośrednie zagrożenie. Ale okazuje się, że może istnieć związek między mutacją powodującą HD a ryzykiem rozwoju nowotworu, co mogłoby pomóc nam zrozumieć oba schorzenia.
Historia HD i nowotworów
W 1999 roku dr Jørgen Olsen i współpracownicy opublikowali artykuł, który sugerował, że częstość występowania nowotworów była niższa u osób noszących mutację HD niż u ich krewnych z grupy ryzyka. W rzeczywistości ryzyko nowotworu u pacjentów z HD było uderzająco niższe, o około 40%.
Jeśli to prawda, to dramatyczny wynik – każdy, kto opracowuje lek przeciwnowotworowy, byłby zachwycony 40% redukcją guzów. Jeszcze bardziej uderzające – osoby noszące mutację HD nie miały po prostu mniej jednego konkretnego typu nowotworu, ale szerokiej gamy typów guzów.
To odkrycie było szeroko dyskutowane wśród badaczy HD, ale do niedawna nie zostało powtórzone w innym badaniu. Replikacja to sytuacja, gdy twierdzenie wysunięte przez jednego badacza jest testowane ponownie i uznawane za ważne przez niezależną grupę. To kluczowa część nauki. Naukowcy to naturalnie sceptyczna grupa i pomaga im przekonać się, gdy więcej niż jedna grupa widzi to samo.
Znaczenie baz danych
Nowe badanie, przeprowadzone przez Jana Sundquista i jego współpracowników z Lund w Szwecji, zostało właśnie opublikowane w czasopiśmie Lancet Oncology. Badanie to wykorzystało trzy duże rejestry pacjentów w Szwecji – 'Szwedzki Rejestr Wypisów ze Szpitali’, 'Rejestr Pacjentów Ambulatoryjnych’ oraz 'Szwedzki Rejestr Nowotworów’.
Te duże bazy danych zbierają informacje o prawie wszystkich pacjentach w szwedzkich szpitalach, co umożliwia znacznie dokładniejsze zbieranie informacji niż gromadzenie danych osoba po osobie. W rzeczywistości badacze byli w stanie zebrać informacje sięgające aż do 1969 roku – prawie 4 dekady danych o pacjentach w szwedzkich szpitalach.
Nie tylko HD
Badacze byli ciekawi nie tylko HD, ale wszystkich chorób spowodowanych podobną mutacją. HD jest wynikiem bardzo specyficznego genetycznego jąkania – sekwencja genetyczna C-A-G jest powtarzana kilka razy w genie, który nazywamy huntingtyną.
Podczas gdy HD jest zawsze spowodowane tym jąkaniem w genie huntingtyny, inne choroby są spowodowane podobną mutacją – przedłużonym powtarzaniem sekwencji genetycznej C-A-G – w różnych genach. Co najmniej 14 odrębnych chorób ludzkich jest spowodowanych mutacjami C-A-G w różnych genach.
W niedawnym badaniu nad rakiem naukowcy przyjrzeli się osobom z chorobą Huntingtona, a także dwoma innymi chorobami związanymi z powtórzeniami CAG – rdzeniowo-opuszkowym zanikiem mięśni (SBMA) i ataksją rdzeniowo-móżdżkową (SCA), które powodują problemy neurologiczne. Wszystkie trzy choroby są spowodowane genetycznymi zająknięciami, które zwiększają liczbę powtórzeń CAG w różnych genach.
Wyniki
Patrząc wstecz na wiele lat danych, badacze znaleźli 1510 przypadków HD, 471 przypadków SBMA i 3425 przypadków SCA. Jak na dość rzadkie choroby, posiadanie populacji badanej liczącej ponad 5000 pacjentów jest niezwykłe.
Porównanie z bazą danych nowotworów ujawniło zaskakujący fakt – wszyscy badani nosiciele mutacji mieli niższą częstość występowania nowotworów.
Gdy lekarze i naukowcy mówią o ryzyku dziedziczenia choroby, często używają terminu współczynnik szans. Współczynnik szans porównuje szansę wystąpienia czegoś w jednej grupie z szansą wystąpienia tego w populacji ogólnej.
Współczynnik szans wynoszący 1,0 oznacza, że nie ma różnicy między badanymi a populacją kontrolną – mają takie samo ryzyko. Współczynnik szans większy niż 1,0 sugeruje, że badani mają większe prawdopodobieństwo doświadczenia choroby.
„każdy, kto opracowuje lek przeciwnowotworowy, byłby zachwycony 40% redukcją guzów … osoby noszące mutację HD nie tylko miały mniej jednego konkretnego typu raka, ale szeroki zakres typów guzów”
W przypadku nowotworów i chorób powtórzeń CAG badacze znaleźli ogólny współczynnik szans między 0,4-0,7, w zależności od badanej mutacji i typu guza. To niezwykłe: oznacza to, że pacjenci noszący gen z ekspansją CAG mają około połowę prawdopodobieństwa zachorowania na nowotwór w porównaniu z osobami, które nie noszą mutacji.
Długość życia i inne kontrole
Oczywiście cały problem z ekspansjami CAG polega na tym, że ludzie, którzy je mają, nie żyją tak długo jak ci, którzy ich nie mają. Czy to mogłoby wyjaśnić pozorny brak nowotworów?
Naukowcy matematycznie skorygowali ten rodzaj problemu. W zasadzie zadali pytanie: „Jakie jest prawdopodobieństwo, że dana osoba zachoruje na raka w ciągu każdego roku życia?” Gdy spojrzano na to w ten sposób, ochrona nadal była widoczna – sugerując, że nie chodzi po prostu o wczesną śmierć nosicieli mutacji, ale że są oni naprawdę chronieni przed guzami.
A co jeśli to coś w środowisku osób z chorobą powtórzeń CAG sprawia, że są mniej podatne na nowotwór? Moglibyśmy łatwo pomylić jakiś efekt środowiskowy, jak inny rodzaj diety, z czymś bardziej interesującym.
Badacze rozważyli to pytanie, porównując pacjentów z ekspansją CAG z rodzicem, który nie nosił mutacji ekspansji CAG. To dobry sposób kontrolowania środowiska, ponieważ ludzie dzielą środowiska ze swoimi rodzicami przez długi czas.
W rzeczywistości wyniki były takie same, gdy przeprowadzono ten typ analizy. Rodzice pacjentów z chorobami ekspansji CAG, którzy nie nosili mutacji, mają taką samą częstość nowotworów jak populacja ogólna.
Przeprowadzono również inne, bardziej wyrafinowane rodzaje korekt, żeby szukać czynników zakłócających. Badacze rozważyli epokę, w której ludzie żyli, rodzaj pracy, którą wykonywali, ich płeć i inne rzeczy, które mogłyby zakłócić ich wynik. Po kontrolowaniu wszystkich tych różnych czynników wpływ noszenia mutacji ekspansji CAG nadal był obecny – wydaje się bardzo rzeczywisty.
Implikacje i pytania
Oczywiście nikt nie będzie szukał mutacji ekspansji CAG, żeby chronić się przed nowotworem. Więc dlaczego zależy nam na tego typu badaniu obserwacyjnym?
Ten typ badań pomaga nam uczyć się o podstawowej biologii zarówno chorób ekspansji CAG, jak i nowotworów. Teraz wydaje się jasne, że osoby noszące jedną z tych mutacji – w dowolnym genie – mają różnicę w sposobie działania ich komórek lub tkanek, która czyni je mniej podatnymi na szeroki zakres typów nowotworów. To oznacza, że istnieje naprawdę ważna wspólność w sposobie, w jaki te mutacje zmieniają funkcję genu gospodarza, i przemawia za kontynuowaniem badań wszystkich chorób ekspansji CAG, nie tylko HD.
Wskazuje to również na jeden aspekt HD, który wprawia badaczy w zakłopotanie od czasu znalezienia mutacji – dlaczego gen huntingtyny ma tendencję do wzrostu, gdy wynik tej ekspansji jest tak szkodliwy jak HD? Znalezienie korzystnych efektów takich jak ten pomaga nam zrozumieć, że może działać równowaga – większe rozmiary CAG mogą być dobre dla niektórych rzeczy, ale narażają nas na wyższe ryzyko HD i innych chorób.
Rozwikłanie szczegółów tego mogłoby zapewnić bardzo ekscytujące zrozumienie niejasnej biologii genów powodujących choroby ekspansji CAG, a także tego, jak nowotwór rozwija się u ludzi.
Dowiedz się więcej
Więcej informacji o naszej polityce ujawniania informacji znajdziesz w naszym FAQ…
